Witaminy i minerały – znaczenie dla organizmu
Autor: Zdrowie
Witaminy i minerały to niezbędne składniki, mimo że ich zapotrzebowanie jest niewielkie,wspomagające prawidłową pracę organizmu i różnych procesów w nich zachodzących – wspomagają przemianę materii, uodparniają przed chorobami. Jako, że ludzki organizm nie jest przystosowany do samodzielnej syntezy witamin, musi je otrzymywać w gotowej już postaci lub z pożywieniem.
Witaminy w dużej mierze odpowiedzialne są za funkcjonowanie poszczególnych układów i wspieranie procesów zachodzących w organizmie. Jak to wygląda w praktyce?
Witaminy – podział witamin
Witaminy z grupy B-complex mają za zadanie wspieranie układu nerwowego oraz prawidłowego przebiegu metabolizmu białek i tłuszczów, które trafiają do organizmu. Odpowiadają za odbudowę tkanek i zachowanie zdrowej cery, są również odpowiedzialne za zapobieganie anemii. Witaminy z grupy B można znaleźć w rybach, wieprzowinie, podrobach, wielu produktach zbożowych, ale też w warzywach strączkowych, jajach i nabiale. Z racji tego, że rozpuszczają się w wodzie, zaleca się ich codzienne uzupełnianie.
Witamina C jest często zażywana profilaktycznie, jako „lek” na przeziębienie i grypę. To prawda – dzięki niej organizm się wzmacnia, a dokładniej syntezę przechodzą komórki i tkanki. Wzmocnieniu ulegają również naczynia krwionośne, pomaga przy gojeniu się ran i utrzymywaniu „w ryzach” podstawowych funkcji organizmu. Również ona jest rozpuszczalna w wodzie, dlatego należy ją codziennie uzupełniać. Najwięcej witaminy C znajdziemy w cytrusach, truskawkach i jabłkach, a także w pietruszce, kapuście, brokułach.
Witamina A to składnik odpowiedzialny za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i dobry wzrok. Wzmacnia również kości, zęby, nadaje skórze zdrowego wyglądu. Aby jej dostarczyć, należy dbać o dietę bogatą w produkty zbożowe, ryby, nabiał. Rozpuszczanie w tłuszczu oznacza ostrożność w jej „dawkowaniu”.
Witaminą, odpowiedzialną za zdrowe zęby i kości jest witamina D. Rozpuszcza się w tłuszczu, dlatego nie należy przesadzić z jej dawkowaniem. Najwięcej jej w rybach, wątróbce, nabiale, marchewce oraz produktach zbożowych.
Wśród witamin, których organizm potrzebuje, wyróżnić możemy jeszcze witaminę E, która dba o odporność komórek czerwonych krwinek oraz witaminę K, która pozwala na utrzymanie prawidłowej krzepliwości krwi. Tę pierwszą możemy znaleźć w ziarnach zbóż, olejach roślinnych, tę drugą w wieprzowinie, sałacie, kalafiorze i wątróbce.
Wśród kwasów wyróżnić można kwas pantotenowy odpowiedzialny za maksymalne wykorzystanie przez organizm białka, węglowodanów i tłuszczów, natomiast foliowywspomaga powstawanie komórek czerwonych krwinek. Tego pierwszego najwięcej w rybach, wieprzowinie, ziemniakach, jajkach, natomiast tego drugiego powinniśmy szukać m.in. w szpinaku, brokułach i szparagach.
Minerały – mikro i makroelementy
W organizmie ważną rolę odgrywają również minerały, które są składnikami enzymów. Ich obecność pozwala na utrzymanie na właściwym poziomie funkcji fizjologicznych organizmu. Dzięki nim tkanki mają zdolność regeneracji, a kości się wzmacniają. Wszystkie minerały występują w pożywieniu – wyjątkiem tutaj jest cynk, dlatego też normalna dieta pozwoli na dostarczanie organizmowi wszystkich niezbędnych. Niedobór któregoś z minerałów może przyczynić się do zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu, dlatego należy dbać o ich sukcesywne dostarczanie. Wśród nich, najważniejsze to wapń, żelazo, fosfor, potas oraz magnez.
Wapń to bohater wielu reklam jogurtów i deserów dla dzieci. To właśnie w nich jest go najwięcej, jednak sporo go też w warzywach, zwłaszcza w brokułach, kapuście. Odpowiada za zdrowe i mocne kości oraz zęby. Wspomaga również pracę układy nerwowego.
Żelazo jest niezbędne przy produkcji hemoglobiny, która wspomaga transport tlenu do komórek. Na jego niedobór cierpią niemowlęta i kobiety w ciąży. Najwięcej żelaza znaleźć można w mięsie, suszonych owocach, warzywach strączkowych i zielonych, na przykład w sałacie.
Podobnie, jak wapń, również fosfor odgrywa dużą rolę w budowaniu zdrowych kości i zębów. Znajduje się czerwonym mięsie, drobiu oraz w produktach pełnoziarnistych. Niemałe znaczenie ma również potas, który podtrzymuje pracę serca oraz reguluje gospodarkę wodną organizmu oraz magnez, który sprzyja spalaniu białka i węglowodanów. Potasu najwięcej w produktach zbożowych oraz ziemniakach i owocach, magnezu w kiełkach, orzechach i w soi.
Odpowiednio zbilansowana dieta pozwoli na dostarczanie zarówno właściwej ilości witamin i minerałów, tym samym nie będzie konieczne przyjmowanie ich w postaci tabletek. Należy przy tym pamiętać, aby nie przesadzić w „drugą stronę”, gdyż niedobór może być tak samo groźny dla organizmu, jak nadmiar.
